Bác Hồ với quan điểm bảo vệ môi trường thiên nhiên, phát triển kinh tế xanh bền vững

Thứ hai - 19/05/2025 07:07

Chủ tịch Hồ Chí Minh – Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất, vị lãnh tụ thiên tài của Đảng và Nhân dân Việt Nam. Cuộc đời của Người là biểu tượng cao đẹp về chí khí cách mạng kiên cường, tinh thần độc lập tự chủ, lòng yêu nước, yêu Nhân dân tha thiết, đạo đức cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, tác phong khiêm tốn, giản dị. Người để lại cho chúng ta một tấm lòng nhân hậu, một tình cảm chan chứa yêu thương, vì nước, vì dân, vì Đảng; một trí tuệ anh minh, mẫn tiệp; một tầm nhìn xa rộng, sâu sắc; một mẫu mực tuyệt vời về cách sống, cách nghĩ, cách viết, cách nói, cách làm việc.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên quan tâm đến vấn đề trồng cây và bảo vệ môi trường thiên nhiên. Người quan niệm rằng, trồng cây không chỉ là công việc nông lâm đơn thuần, mà lấy việc trồng, bảo vệ cây xanh là đòn bẩy cho hoạt động bảo vệ môi trường và giáo dục ý thức lao động, đặc biệt là nâng cao ý thức trách nhiệm của Nhân dân trong việc bảo vệ môi trường thiên nhiên.
Trong dịp sinh nhật Bác lần đầu tiên vào ngày 19/5/1946, khi tiếp đón các em thiếu nhi đến chúc mừng sinh nhật, Bác Hồ tặng các em một cây bách tán với lời gửi gắm: "Mai sau cái cây này sẽ mọc ra một trăm cái tán. Các cháu về chăm cho cây lớn, cây tốt thế là các cháu yêu Bác lắm đấy!".
Ở cấp độ quốc gia, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên kêu gọi Nhân dân phải trồng cây xanh để bảo vệ môi trường thiên nhiên xanh tươi.
Tết Canh Tý năm 1960, mừng Đảng ta 30 tuổi, Chủ tịch Hồ Chí Minh tham gia trồng cây tại công viên hồ Bảy Mẫu (nay là công viên Thống Nhất), từ đó đến nay và mãi mãi về sau, Người đã cho chúng ta thêm một mùa xuân mới giàu ý nghĩa nhân văn. Bác viết hai câu thơ:

“Mùa xuân là Tết trồng cây,
Làm cho đất nước càng ngày càng xuân”.

Người luôn biểu dương những địa phương, đơn vị, cá nhân trồng cây tốt và nhắc nhở những địa phương chưa quan tâm đến việc tổ chức “Tết trồng cây”. Người đặc biệt lưu ý phải liên hệ chặt chẽ “Tết trồng cây” với kế hoạch trồng cây gây rừng.
Lời căn dặn của Người về “Tết trồng cây” là bài học lớn của Bác để lại cho thế hệ sau về cách sống gần gũi với thiên nhiên, bảo vệ tài nguyên để phát triển bền vững, công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước nhưng phải luôn giữ được màu xanh cây cỏ, vì chất lượng cuộc sống của người dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, muốn bảo vệ môi trương thiên nhiên, trước hết phải bảo vệ rừng: “Rừng là vàng nếu mình biết bảo vệ, xây dựng thì rừng rất quý”. Câu nói của Người chỉ gồm 14 chữ, nhưng đã thể hiện rõ quan điểm về tầm quan trọng của rừng. Rừng là lá phổi xanh, rừng là tấm áo giáp chắn gió bão, chắn sóng, chắn cát xâm lấn, rừng là tấm thảm xanh phủ trên mặt đất; rừng là nơi lưu giữ sự đa dạng sinh học và là nơi nghiên cứu khảo cố để làm rõ lịch sử ra đời của dân tộc Việt Nam; rừng cung cấp các loại sản phẩm nuôi sống con người và phục vụ cho sự phát triển đất nước.
Quan điểm “xanh tươi” của Bác Hồ là tư tưởng xuyên suốt, là thông điệp lâu dài, có giá trị vĩnh viễn, mang tính thời đại. Bởi vì, ngày nay, trên Thế giới và Việt Nam đều lấy ý tưởng “xanh” làm tiền đề để bảo vệ môi trường thiên nhiên, đảm bảo tính đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu. Mục tiêu “xanh” đã trở thành cam kết chính trị của Đảng, cam kết pháp lý của Nhà nước và hành động của toàn dân đối với phát triển bền vững môi trường thiên nhiên. Việt Nam cùng với nhiều nước trên thế giới đã cùng cam kết đạt mức phát thải ròng bằng "0" (Net Zero) vào năm 2050. Những chương trình, kế hoạch, dự án của Nhà nước, các ngành, các cấp và các đoàn thể Nhân dân đã dùng phổ biến cụm từ “xanh”: Kinh tế xanh, tăng trưởng xanh, lối sống xanh, tiêu dùng xanh, con đường xanh, khu dân cư xanh, cơ quan và đơn vị xanh, trường học xanh, bệnh viện xanh, chợ xanh…

Theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP - UN Environment Programme, 2018): “Nền kinh tế xanh được định nghĩa là ít carbon, hiệu quả về tài nguyên và bao trùm xã hội. Trong nền kinh tế xanh, tăng trưởng việc làm và thu nhập được thúc đẩy bởi đầu tư công và tư vào các hoạt động kinh tế, cơ sở hạ tầng và tài sản cho phép giảm phát thải carbon và ô nhiễm, tăng hiệu quả năng lượng và tài nguyên, và ngăn ngừa mất đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái.”
Rừng không chỉ mang lại lợi ích to lớn trực tiếp cho con người mà còn đem lại cảnh quan, nguồn nguyên liệu cho phát triển kinh tế, du lịch sinh thái, tín chỉ cacbon,.. tăng cường kết nối giữa người dân bản địa với du khách tham quan và sử dụng các dịch vụ sinh thái, từ đó giúp người dân thoát nghèo, nâng cao dân trí, phát triển kinh tế bền vững.
Theo báo cáo Tình trạng rừng thế giới, việc bảo tồn đa dạng sinh học toàn cầu hoàn toàn phụ thuộc vào cách chúng ta tương tác và sử dụng rừng. Phát triển và bảo vệ rừng là chìa khóa cho sự phát triển bền vững. Chúng bao phủ gần một phần ba diện tích đất toàn cầu và chứa hầu hết đa dạng sinh học trên cạn của Trái đất. Rừng là nơi sinh sống của 80 % đa dạng sinh học trên cạn của thế giới, chứa 60.000 loài cây khác nhau, 80 phần trăm các loài lưỡng cư, 75 phần trăm các loài chim và 68 phần trăm các loài động vật có vú trên thế giới.
Quảng Ninh hiện có 7 khu rừng đặc dụng với tổng diện tích 30.034ha, gồm: Rừng quốc gia Yên Tử, Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn - Kỳ Thượng, Vườn quốc gia Bái Tử Long, Rừng thông Yên Lập, Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan Vịnh Hạ Long, Khu bảo tồn đất ngập nước Đồng Rui (huyện Tiên Yên) và Khu bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học Quảng Nam Châu (huyện Hải Hà).
Rừng đặc dụng không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, mà còn có vai trò bảo vệ môi trường sinh thái, nghiên cứu khoa học và phát triển du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm mang tính thân thiện với thiên nhiên.
Nhằm giúp các bạn trẻ có hiểu biết thực tế về giá trị của rừng, biển đảo với đa dạng sinh học, nhóm thầy, cô giáo và học sinh trường THPT chuyên Hạ Long đã có chuyến trải nghiệm tại vườn quốc gia Bái Tử Long. Qua đó tuyên truyền, giáo dục tới các HS khác về những giá trị, tiềm năng của mảnh đất Quảng Ninh, những cơ hội và thách thức trong việc bảo tồn hướng tới nền kinh tế xanh và bền vững.

Học sinh trường chuyên Hạ Long tham quan, tìm hiểu giá trị rừng Trâm trên đảo Minh Châu, vườn quốc gia Bái Tử Long

Tham quan cây Ngát (Gironniera subaequalis Planch., 1848), cây di sản ASEAN trên đảo Ba Mùn, vườn quốc gia Bái Tử Long.
Với việc bảo tồn và phát huy những giá trị từ rừng, biển đảo, những “báu vật” với những hệ sinh thái đa dạng mà thiên nhiên ban tặng, chúng ta lại khắc sâu lời Bác, làm theo Bác với những hành động cụ thể, thiết thực để Quảng Ninh bước vào kỉ nguyên mới, giữ vững vị trí là cực tăng trưởng của khu vực phía Bắc xanh và bền vững.

Tham khảo:
https://www.unep-wcmc.org/en/news/earths-biodiversity-depends-on-the-worlds-forests
https://baochinhphu.vn/nhung-ky-niem-sinh-nhat-sau-sac-trong-cuoc-doi-bac-ho-10223051509411427.htm
https://baoquangninh.vn/bao-ton-da-dang-sinh-hoc-gan-voi-phat-trien-rung-ben-vung-3358371.html

Tác giả: Nghĩa Nguyễn Tuấn

Bài viết xem nhiều